«Amaliy matematika va informatika» kafedrasi: AXBOROTLAR HIMOYASI fanidan MA’RUZALAR MATNI

Kirish

Fanning maqsadi. Fanni o‘qitishdan maqsad- talabalarda axborotlami himoya qilishning zamonaviy usullari haqida mos bilim, ko'nikma va malakasini shakllantirish.

Fanning vazifasi. Talabalarga zamonaviy kompyuter texnologiyalari asosida shifrlash, elektron raqamli imzo algoritmlarining programma ta'minotini o'rgatishdan iborat.

Predmetlararo bog‘lanish.

«Axborotlami himoyalash» fani asosiy ixtisoslik fani hisoblanib, 4- semestrda o'qitiladi. Dasturni amalga oshirish o'quv rejasida rejalashtirilgan tabiiy (algebra, matematik analiz), umumkasbiy fanlar (informatika va informatsion texnologiyalar, programmalash asoslari) fanlaridan etarli bilim va ko'nikmalarga ega bo'lishlik talab etiladi.

Fanning mutaxassis tayyorlashdagi o‘rni. Axborotlarni himoyalash fani komputer texnologiyalari bo‘yicha mutaxassis tayyorlashda umumiy asos rolini o‘ynaydi.

II.                                                  Fanning mazmuni

Kirish. Axborotlarga «hujum»ning asosiy ko'rinishlari va manbalari. «Buzish»ning eng ko'p tarqalgan usullari.Kriptologiya asoslari. Asosiy tushunchalar: kriptologiya, kriptografiya, kriptoanaliz, shifr, kriptogramma, ochiq tekst, yopiq tekst, kalit, kriptotizim va kriptografik algoritm. Himoyalangan informatsiyani uzatishning umumiy tizimi: jo'natuvchi, qabul qiluvchi, aloqa kanali, buzg‘unchi. Kriptosistemalar klassifikatsiyasi.

Almashtirish shifri. Almashtirish shifri tushunchasi. Jadvali almashtirishlar. Magik kvadratlarni qo'llash. Almashtirish shifrlari kriptoanalizi. Shifrlarni almashish tushunchasi. Tsezar shifri. Tsezarning afin tizimi. Rotor mashinalar. Stenografiya. Skremblerlar. Hozirgi kriptografik sistemalar. Simmetrik algoritmlar. GOSTning ishchi rejimlari. Rijndael algoritmi. Simmetrik tizimlarda kalitning uzunligi. Kriptografiyaning matematik asoslari.

Ochiq kalitli kriptosistemalar. Ryukzak algoritmi. RSA sistemasi. El-Gamal sistemasi. Kriptografik protokollar. Kalitlar almashtirish Diffi-Xelman algoritmi. Elektron raqamli imzo. Xabarlarni autentifikatsiya va identifikatsiyasi. Autentifikatsiya va identifikatsiya muammolari. GOST, DSA, El-Gamal algoritmlari. Xesh-funktsiyasi uni tashkil qilish usullari. Identifikatsiya sxemalari. Feige-Fiat-Shamir sxemasi. Bir nechta ochi? kalitli kriptografiya. Yashirin kanal.

III.                            Mustaqil ish uchun savol va vazifalar C++ da dasturlash. Almashtirish shifri dasturi. Sezar shifriga dastur tuzish. Ochiq kalitli kriptosistemalar. Ryukzak algoritmi. RSA sistemasi. El-Gamal sistemasi. Kriptografik protokollar. Kalitlar almashtirish Diffi-Xelman algoritmi.

Elektron raqamli imzo. Xabarlarni autentifikatsiya va identifikatsiyasi. Autentifikatsiya va identifikatsiya muammolari. Stenografiya. Ryukzak, RSA, El- Gamal algoritmlariga dastur tuzish.